Διαμεσολάβηση
Τι είναι;
Στη Διαμεσολάβηση οι εμπλεκόμενοι σε μια διαφορά διαπραγματεύονται εξωδικαστικά μία λύση που κρίνεται ικανοποιητική για όλους, με τη βοήθεια ενός ουδέτερου και αμερόληπτου τρίτου, του Διαμεσολαβητή. Ο Διαμεσολαβητής δεν κρίνει ούτε αποφασίζει για τη διαφορά. Ρόλος του Διαμεσολαβητή είναι να βοηθήσει τα εμπλεκόμενα μέρη να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και να βρουν οι ίδιοι μια αμοιβαίως αποδεκτή λύση στη διαφορά τους. Ο Διαμεσολαβητής φροντίζει για τη σύμφωνη με τον νόμο και ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας.
Πλαίσιο Ν 4640/2019
Στην Ελλάδα, η διαδικασία της Διαμεσολάβησης ρυθμίζεται από τον Ν 4640/2019 [ΦΕΚ Α’ 190/30.11.2019], όπως ισχύει μετά τον Ν 4647/2019, ο οποίος επέφερε αλλαγές στο άρθρο 3, και εφαρμόζεται σε αστικές και εμπορικές διαφορές, όπου τα μέρη έχουν «εξουσία διάθεσης του αντικειμένου της διαφοράς», μπορούν δηλαδή να αποφασίσουν ελεύθερα, χωρίς δικαστική απόφαση, για την τύχη της διαφοράς τους. Τα εμπλεκόμενα μέρη συμμετέχουν στη διαδικασία με τους παραστάτες δικηγόρους τους εκτός αν πρόκειται για καταναλωτική διαφορά ή μικροδιαφορά (έως 5.000€), οπότε η παρουσία δικηγόρου δεν είναι απαραίτητη. Η συμφωνία στην οποία καταλήγουν τα μέρη για την επίλυση της διαφοράς τους είναι δεσμευτική (εκτελεστός τίτλος) από την κατάθεσή της στη γραμματεία του καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιου δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί ή πρόκειται να εισαχθεί η υπόθεση, και μπορεί να απαιτηθεί δικαστικά η τήρησή της.
Υπαγόμενες διαφορές
Ενδεικτικά, με διαμεσολάβηση μπορεί να βρεθεί αμοιβαίως αποδεκτή λύση για θέματα όπως:
- Αστικές & Εμπορικές διαφορές μεταξύ επιχειρήσεων
- Ναυτιλιακές διαφορές
- Διαμάχες στο πλαίσιο λειτουργίας οικογενειακών επιχειρήσεων
- Κληρονομικές διαφορές
- Μισθωτικές διαφορές
- Προβλήματα που ανακύπτουν κατά τη διεκπεραίωση κατασκευαστικών εργασιών
Παράλληλα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα μέρη υποχρεούνται από τον νόμο να προσέλθουν σε διαμεσολάβηση. Έτσι, ο Ν 4640/2019 (άρθρα 6 και 7) ορίζει στάδιο Υποχρεωτικής Αρχικής Συνεδρίας Διαμεσολάβησης για μεγάλο εύρος υποθέσεων και συγκεκριμένα για:
- τις οικογενειακές διαφορές (εκτός από εκείνες του άρθρου ΚΠολΔ 592 παρ. 1, α’, β’, γ’ και παρ. 2)
- τις διαφορές της τακτικής διαδικασίας που υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου, με αξία αντικειμένου της διαφοράς άνω των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ καθώς και του Πολυμελούς Πρωτοδικείου
- τις διαφορές για τις οποίες προβλέπεται και είναι σε ισχύ ρήτρα Διαμεσολάβησης
Σε τι διαφέρει η Διαμεσολάβηση από τη Διαιτησία
Στη διαμεσολάβηση ο διαμεσολαβητής δεν επιβάλλει λύση, αλλά δρα ως καταλύτης, βοηθώντας τα ίδια τα εμπλεκόμενα μέρη να αναζητήσουν λύσεις μεταξύ τους. Αντίθετα, στη διαιτησία ο διαιτητής ουσιαστικά δικάζει την υπόθεση και η απόφασή του είναι δεσμευτική για τους διαδίκους.
- Δείτε εδώ αναλυτικά τις διαφορές μεταξύ Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας.
Πλεονεκτήματα
Υπό τις επικρατούσες συνθήκες απονομής δικαιοσύνης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, από την κατάθεση μιας αγωγής μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε πρώτο βαθμό μεσολαβούν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 610 μέρες («Συμβολή στην αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης», Εταιρία Δικαστικών Μελετών, Νομική Βιβλιοθήκη 2016). Στο διάστημα αυτό δεν υπολογίζονται τυχόν επιγενόμενες καθυστερήσεις που εκτινάσσουν τον χρόνο τελεσιδικίας σε πολλές ακόμα εκατοντάδες μέρες, κρίσιμες για τη διατήρηση μιας εμπορικής συνεργασίας ή για τη λειτουργία μιας επιχείρησης. Στις μεγάλες αυτές αναμονές έρχεται να προσφέρει εναλλακτική η Διαμεσολάβηση, διαδικασία που χρησιμοποιείται ήδη εδώ και δεκαετίες στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία για την εξωδικαστική επίλυση των περισσότερων αστικών και εμπορικών διαφορών, με ποσοστό επιτυχίας άνω του 75%. Τα τελευταία χρόνια καταγράφει έντονους ρυθμούς ανάπτυξης και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, ιδίως στην Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, και τυγχάνει μεγάλης αποδοχής από τον επιχειρηματικό και νομικό κόσμο, λόγω των σημαντικών πλεονεκτημάτων της.
Γιατί να επιλέξω τη Διαμεσολάβηση;
Χρησιμοποιώντας τη Διαμεσολάβηση μπορείτε να λύσετε τις διαφορές σας:
- Πιο γρήγορα
Άμεση και αποτελεσματική διαχείριση των διαφορών και συγκρούσεων χωρίς αναμονές, με μέσο όρο διάρκειας από 5 έως 75 ημέρες από την ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος μέχρι την υπογραφή αμοιβαίως επωφελούς συμφωνίας επίλυσης.
- Εξοικονομώντας χρήματα
Στο σύνολό της η διαμεσολάβηση κοστίζει πολύ λιγότερο απ’ ό,τι θα κόστιζε η δικαστική οδός για τα αντίστοιχα θέματα.
- Διασφαλίζοντας τα συμφέροντά σας
Με την υποχρεωτική συμμετοχή του/της δικηγόρου σας.
- Χωρίς να κινδυνεύουν τα δικαιώματά σας
Εάν επιλέξετε τη διαμεσολάβηση για την επίλυση μιας διαφοράς σας, είτε κατά τη διάρκεια της δίκης είτε πριν από αυτή, διατηρείτε τη δυνατότητα να αποχωρήσετε από τη διαδικασία και να επιστρέψετε στη δικαστική οδό ανά πάσα στιγμή, προκειμένου να ασκήσετε το αναφαίρετο δικαίωμά σας να αποταθείτε στον φυσικό δικαστή. Περαιτέρω, η έναρξη της διαμεσολάβησης αναστέλλει την παραγραφή και την αποσβεστική προθεσμία ασκήσεως των αξιώσεων για όσο χρόνο διαρκεί η διαμεσολάβηση.
- Σε συνθήκες πλήρους εμπιστευτικότητας
Με την επιφύλαξη του Ν 4640/2019 και εκτός συμφωνηθεί κάτι διαφορετικό, όλοι οι συμμετέχοντες στη διαδικασία διαμεσολάβησης υπογράφουν ρήτρα εμπιστευτικότητας. Ταυτόχρονα, ο Διαμεσολαβητής δεν αποκαλύπτει στο άλλο μέρος τα όσα του εμπιστευθήκατε (και αντίστροφα), εκτός εάν του το επιτρέψετε ρητά.
- Διατηρώντας σχέσεις συνεργασίας με τον «αντίδικο»
Η Διαμεσολάβηση συντελεί στη βελτίωση της επικοινωνίας και συνακόλουθα την αποκατάσταση των εμπορικών ή/και οικογενειακών-προσωπικών σχέσεων των μερών.
- Με συμφωνία η τήρηση της οποίας μπορεί να απαιτηθεί δικαστικά
Το πρακτικό Διαμεσολάβησης που συντάσσεται στο τέλος της διαδικασίας μπορεί να κατατεθεί από οποιοδήποτε από τα μέρη στη Γραμματεία του καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου και να αποτελεί εκτελεστό τίτλο. Για να αποστείλετε αίτημα υπαγωγής υπόθεσης σε Διαμεσολάβηση ή Διαιτησία ΕΟΔΙΔ, πατήστε εδώ.
Κανονισμός Διαμεσολάβησης
Ο Κανονισμός Διαμεσολάβησης ΕΟΔΙΔ είναι αποτέλεσμα συνεργασίας έγκριτων Νομικών και έμπειρων Διαμεσολαβητών, οι οποίοι κατέθεσαν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο κανόνων που εναρμονίζεται πλήρως με τις επιταγές της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Σε συνδυασμό με τον Ν 4640/2019, ο Κανονισμός Διαμεσολάβησης ΕΟΔΙΔ εξασφαλίζει την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών διαμεσολάβησης και ανταποκρίνεται πλήρως στις πραγματικές ανάγκες και σύγχρονες δυνατότητες της νομικής και επιχειρηματικής κοινότητας.
Για να κατεβάσετε τον Κανονισμό Διαμεσολάβησης ΕΟΔΙΔ πατήστε εδώ.
Διαμεσολαβητές
Ο ΕΟΔΙΔ συνεργάζεται με Διαμεσολαβητές διαπιστευμένους από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων:
- Δικαστικοί λειτουργοί (επίτιμοι) από τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας (ΑΠ, ΣτΕ),
- Δικηγόροι Διαμεσολαβητές, συμπεριλαμβανομένων Εκπαιδευτών Διαμεσολαβητών στους επίσημους φορείς της Χώρας,
- Διαμεσολαβητές Μέλη ΔΕΠ Νομικών Σχολών,
- Διαμεσολαβητές από τον χώρο της Ναυτιλίας, της Ενέργειας κ.ά.
Δείτε αναλυτικά όλους τους Διαμεσολαβητές του ΕΟΔΙΔ και επιλέξτε, από κοινού με το άλλο μέρος, τον Διαμεσολαβητή που προτιμάτε ή επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΙΔ για να σας προτείνει Διαμεσολαβητή κατάλληλο για την υπόθεσή σας.
Παρεχόμενες Υπηρεσίες Διαμεσολάβησης ΕΟΔΙΔ
Οργάνωση Διαμεσολάβησης
Ο ΕΟΔΙΔ αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την υπόθεση διαμεσολάβησης, η οποία ανατίθεται σε Διαμεσολαβητή κοινής αποδοχής από τα μέρη. Στην οργάνωση Διαμεσολάβησης ο ΕΟΔΙΔ προσφέρει:
- Διαδικασία ανεύρεσης διαμεσολαβητή κοινής αποδοχής
- Κατάλογο συνεργαζόμενων διαμεσολαβητών βάσει αυστηρών κριτηρίων επαγγελματικής κατάρτισης και εμπειρίας στη διαμεσολάβηση
- Προγραμματισμό και οργάνωση συναντήσεων
- Κατάθεση πρακτικού στο αρμόδιο δικαστήριο
- Κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους και σύγχρονες υλικοτεχνικές υποδομές
Επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΙΔ για την οργάνωση Διαμεσολάβησης για τη διευθέτηση της υπόθεσής σας.
Υπηρεσίες για Διαμεσολαβητές
Ο ΕΟΔΙΔ παρέχει σε επαγγελματίες Διαμεσολαβητές μια σειρά υποστηρικτικών υπηρεσιών (από κατάλληλα καταρτισμένους case managers) για τη διαχείριση και υλοποίηση οποιασδήποτε διαμεσολάβησης με τους πελάτες τους:
- Τηλεφωνικές επικοινωνίες με τα μέρη για επιβεβαίωση συναίνεσης συμμετοχής
- Προκαταρκτική ενημέρωση των μερών για τα διαδικαστικά ζητήματα της διαμεσολάβησης
- Προγραμματισμό και οργάνωση συναντήσεων
- Προετοιμασία του φακέλου της υπόθεσης διαμεσολάβησης
- Αίθουσες διαμεσολάβησης για κοινές και κατ’ ιδίαν συναντησεις (caucus meetings)
- Υπηρεσίες Housing & Accommodation
Επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΙΔ για να αξιοποιήσετε τις υποστηρικτικές υπηρεσίες που προσφέρει σε Διαμεσολαβητές.
Υπηρεσίες Φιλοξενίας Διαμεσολαβήσεων
Ο ΕΟΔΙΔ παρέχει υπηρεσίες Housing & Accommodation σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας διαμεσολάβησης. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται:
- Ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες διαμεσολάβησης με πρόσθετους χώρους για κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τα μέρη
- Κατάλληλος τεχνολογικός εξοπλισμός (web access, projector, laptop, video & conference calls κ.ά.)
- Χώροι διαλειμμάτων και βιβλιοθήκη
- Coffee breaks – επισιτιστικά
Επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΙΔ για να αξιοποιήσετε τις παρεχόμενες υπηρεσίες φιλοξενίας.
Χρήσιμες Πληροφορίες
Η υπόθεσή σας ενώπιον του ΕΟΔΙΔ
1ο Βήμα – Εκδήλωση ενδιαφέροντος
Γνωστοποιείτε το ενδιαφέρον σας για υποβολής της διαφοράς σε διαμεσολάβηση στον ΕΟΔΙΔ τηλεφωνικώς (210 3678910), μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή απευθείας μέσω της ιστοσελίδας του.
2ο Βήμα – Προπαρασκευαστικό στάδιο & Επιλογή Διαμεσολαβητή
Το εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΙΔ εκτιμά εάν η υπόθεσή σας είναι δεκτική διαμεσολάβησης. Εφόσον επιβεβαιώσει ότι είναι, συντονίζει την προετοιμασία της συνάντησης διαμεσολάβησης, προσαρμόζοντας τη διαδικασία στις ανάγκες της δικής σας υπόθεσης. Κατά το στάδιο αυτό ο ΕΟΔΙΔ αναλαμβάνει:
- Να προτείνει τη διαμεσολάβηση στο άλλο μέρος της διαφοράς εκ μέρους σας, αν δεν έχετε ήδη επιλέξει από κοινού αυτή τη διαδικασία.
- Να σας συστήσει Διαμεσολαβητή κατάλληλο για την υπόθεσή σας.
- Να ενημερωθείτε τόσο εσείς όσο και το άλλο μέρος αναλυτικά για τη διαδικασία διαμεσολάβησης και να υπογραφεί το αναγκαίο συμφωνητικό υπαγωγής στη διαδικασία.
- Να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα έγγραφα (π.χ. τυχόν υπόμνημα διαμεσολάβησης που θα ζητήσει ο Διαμεσολαβητής).
Σε περίπτωση που η υπόθεσή σας υπάγεται υποχρεωτικά στη διαμεσολάβηση, ο ΕΟΔΙΔ σάς υποστηρίζει στη διαχείριση και διοργάνωση της διαμεσολάβησης. Σε περίπτωση που η υπόθεσή σας δεν είναι δεκτική διαμεσολάβησης, ο ΕΟΔΙΔ σάς βοηθά να επιλέξετε την πιο πρόσφορη για εσάς διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες σας και ανάλογα με τις συνθήκες της υπόθεσής σας.
3ο Βήμα – Συνάντηση Διαμεσολάβησης
Η διαδικασία διαμεσολάβησης ολοκληρώνεται συνήθως σε 1 ήμερα, παρέχεται όμως πάντα η δυνατότητα επιπλέον συναντήσεων αν χρειάζεται. Η διαδικασία διαμορφώνεται από τον Διαμεσολαβητή σε συνεργασία με τα μέρη. Ο Διαμεσολαβητής συμβάλει στη διασαφήνιση των προς συζήτηση θεμάτων και στη διερεύνηση αμοιβαίως αποδεκτών και επωφελών λύσεων από τα ίδια τα μέρη. Κατά το στάδιο αυτό ο ΕΟΔΙΔ διευκολύνει τα μέρη και τον Διαμεσολαβητή:
- Μεριμνώντας για τη φιλοξενία των συναντήσεων διαμεσολάβησης.
- Παρέχοντας γραμματειακή και διοικητική υποστήριξη όπου χρειάζεται.
4ο Βήμα – Ολοκλήρωση υπόθεσης & Follow-up
Η συμφωνία στην οποία θα καταλήξετε για την επίλυση της διαφοράς σας αποτυπώνεται σε πρακτικό επιτυχίας της διαμεσολάβησης, υπό την προσεκτική επίβλεψη των δικηγόρων σας. To πρακτικό επιτυχίας της διαμεσολάβησης μπορεί να κατατεθεί στο αρμόδιο δικαστήριο, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα μέρη εκτελεστό τίτλο (Άρθρο 8 Ν 4640/2019). Ο ΕΟΔΙΔ παραμένει στη διάθεσή σας και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, φροντίζοντας να ενημερώνεται για την πορεία της συμφωνίας επίλυσης και να προτείνει κατάλληλες διαδικασίες για τη διευθέτηση τυχόν ζητημάτων που δημιουργούνται κατά την εκτέλεση των συμφωνηθέντων.
Συμβουλές για να επιτύχει η διαμεσολάβησή σας
- Συμμετέχετε με καλή πίστη και ειλικρινή διάθεση για συνεργασία.
- Συνοδεύεστε από παραστάτη δικηγόρο που είναι εξοικειωμένος/η με τη διαδικασία.
- Γνωρίζετε ποια σημεία της διαφοράς σας ενδιαφέρει να επιλύσετε κατά προτεραιότητα.
- Πιθανολογείτε ποια σημεία ενδέχεται να είναι σημαντικότερα για το άλλο μέρος.
- Διαθέτετε την εξουσία να πάρετε οριστικές αποφάσεις ως προς το αντικείμενο της διαφοράς και έχετε φροντίσει να λάβετε σχετική εξουσιοδότηση, αν απαιτείται.
- Όταν ο διαμεσολαβητής σας ζητά να σκεφτείτε πιθανές λύσεις, να είστε διατεθειμένος/η να εξετάσετε και λύσεις που ίσως δεν είχατε σκεφτεί εξ αρχής.
- Όταν ο διαμεσολαβητής ζητά από το άλλο μέρος να σκεφτεί πιθανές λύσεις προσπαθείτε σε πρώτη φάση να τις ακούσετε, χωρίς να τις απορρίψετε εκ των προτέρων.
- Ζητάτε την καθοδήγηση του δικηγόρου σας όποτε κρίνετε ότι τη χρειάζεστε.
- Προσπαθείτε να σκεφτείτε τρόπους να αξιοποιήσετε τη διαμεσολάβηση σαν αφορμή για ενδεχόμενη συνέχιση της συνεργασίας με το άλλο μέρος, σε νέα, πιο σταθερή βάση.
- Δεν διστάζετε να συζητήσετε με τον διαμεσολαβητή όποιο σημείο της διαφοράς ή της συμφωνίας σας προβληματίζει, προτού υπογράψετε την τελική συμφωνία επίλυσης.
Για Δικηγόρους
Η συνδρομή σας είναι καταλυτική για την επιτυχία της διαμεσολάβησης! Θα βοηθήσετε ουσιαστικά τον εντολέα σας όταν:
- Φροντίζετε να παράσχετε στον διαμεσολαβητή όλες τις πληροφορίες που σας ζητά κατά το προκαταρκτικό στάδιο, για τη βέλτιστη προετοιμασία της συνάντησης διαμεσολάβησης.
- Ζητάτε από το προσωπικό του ΕΟΔΙΔ και από τον διαμεσολαβητή τις πληροφορίες και διευκρινίσεις που χρειάζεστε για να γνωρίζετε με ασφάλεια τι χρειάζεται από εσάς ο εντολέας σας σε κάθε βήμα της διαδικασίας διαμεσολάβησης.
- Μεριμνάτε για τη συμμετοχή στη διαδικασία των προσώπων που επηρεάζουν άμεσα τη δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς.
- Διασφαλίζετε ότι ο εντολέας σας έχει εξουσία διαθέσεως του αντικειμένου της διαφοράς και μπορεί να λάβει οριστικές αποφάσεις, μη υποκείμενες στην έγκριση τρίτων.
- Ενθαρρύνετε τον εντολέα σας να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, προετοιμάζοντάς τον εκ των προτέρων όπου χρειάζεται, και παρεμβαίνετε όπου χρειάζεται για τη διασφάλιση των συμφερόντων του.
- Προγραμματίζετε να έχετε στη διάθεσή σας την ορισθείσα ημέρα διαμεσολάβησης για τη συμμετοχή σας στη διαδικασία (η συνάντηση διαμεσολάβησης μπορεί να κρατήσει και ολόκληρη την ημέρα!).
- Συμμετέχετε ενεργά στο στάδιο κατάρτισης της τελικής συμφωνίας επίλυσης της διαφοράς, φροντίζοντας να προσδίδονται οι προσήκουσες νομικές διατυπώσεις στα συμφωνηθέντα μεταξύ των μερών.
- Βεβαιώνεστε ότι ο εντολέας σας έχει κατανοήσει τους όρους της τελικής συμφωνίας επίλυσης της διαφοράς προτού την υπογράψει.
Το κόστος μιας Διαμεσολάβησης
- Καθορίζεται από το ύψος του αντικειμένου της διαφοράς, τη διάρκεια της διαδικασίας και την αμοιβή του διαμεσολαβητή που θα επιλέξετε.
- Περιλαμβάνει αμοιβή υπηρεσιών διαμεσολάβησης και κόστος housing & accommodation (πλέον ΦΠΑ).
- Εφαρμόζεται ανά πλευρά της διαφοράς (εμπλεκόμενο μέρος και παραστάτης δικηγόρος του).
Συμβουλευτείτε την τιμολογιακή πολιτική του ΕΟΔΙΔ για υπηρεσίες διαμεσολάβησης (Παράρτημα ΙII Κανονισμού Διαμεσολάβησης) και επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΙΔ για να ενημερωθείτε για το ακριβές κόστος της διαμεσολάβησης για την επίλυση της δικής σας υπόθεσης.